Alamat ng Gagamba

Si Gamba ay isang manghahabi. Siya ang pinakamahusay sa lahat ng manghahabi sa kanilang komunidad.

Sapagkat alam niyang siya ang pinakamagaling, taas noo siya at walang sinumang pinapansin.

"Ate, pahiramin mo naman ako ng karayom na pamburda mo. Pwede ba Ate?"

Galit na umangil si Gamba, "Lumayu-layo ka nga rito. Huwag mong mahiram-hiram ang pamburda ko. Baka masira lang ito, wala kang perang ipambayad dito. Layo!"

Napaiyak ang kapatid na babae ni Gamba. Naramdaman niyang hindi siya itinuturing na kapatid ng ate niya. Parang langit ang taas nito, napakahirap abutin.

Maya-maya, ang kapatid na lalaki naman ang lumapit kay Gamba.

"Ate, Ate tulungan mo naman ako. Pakisulsi mo namn ang napunit na kamiseta ko."

"Lumayo ka rito. Istorbo ka talaga. Doon ka sa Nanay magpasulsi. Walang ginagawa ang matandang iyan! Sige layo ka rito. Layo!"

Narinig ng ina ang mapagmataas na tinig ng anak. Nagpupuyos ang damdamin ng kahabag-habag na ina. Gusto sana niyang saktan si Gamba subalit nagpigil siya.

"Sumusobra ka na Gamba. Obligasyon mong pakitaan ng mabuting asal ang mga kapatid mo. Kung nanghihiram sila sa iyo, pahiramin mo. Kung humihingi sila ng tulong, tulungan mo. Hindi lang kapatid mo ang dapat pagpakitaan mo ng kagandahang-loob. Lahat ng nangangailangan ay dapat mong kalingain." Parang walang narinig si Gamba. Patuloy itong humabi ng tela mula sa mga sinulid na nasa ikitan niya.

Isang gabing inaaya si Gamba ng ina upang maghapunan, pagalit itong sumigaw, "Ano ba kayo. Iniistorbo na naman ninyo ako. Di ba ninyo nakikitang hindi pa ako tapos sa hinahabi ko?"











"Ba...baka magkasakit ka, iha, kung malilipasan ka sa pagkain."

"Wala kayong pakialam."

"Gamba," pagpigil ng mapagmahal na ina, "kasalanan sa Diyos ang pagtanggi mo sa pagkain."

"Ano bang kasa-kasalanan. Wala akong pakialam kung kasalanan man un. Inuulit ko. Pabayaan ninyo ako sa ginagawa ko!"

"Patawarin ka ni Bathala," luhaang sabi ng ina.

"Sana humabi ka na lang nang humabi," inis na hiling ng kapatid na babae ni Gamba.

"Oo nga humabi ka na lang nang humabi...humabi nang humabi," dugtong ng kapatid niyang lalaki.

Ang hiling ng magkapatid ay dininig ni Bathala. Sa isang makapangyarihang tinig ay narinig ng lahat ang galit Nito, Naging mapagmataas ka sa kaunting kaalamang bigay Ko sa iyo. Di mo kinakalinga ang mga kapatid na kailangang tulungan. Hindi mo rin binigyan ng puwang sa puso ang magulang mo! Pati na biyaya sa hapagkainang dulot Ko ay tinatalikuran mo. Bilang parusa, paghahabi na lang ang gagawin mo araw-araw, oras-oras, minu-minuto!"

Pagkasabi nito ay biglang nawalang parang bula si Gamba. Isang insektong paikut-ikot na humahabi ng sapot ang naiwan sa silyang kinauupuan ng dalaga.

Sa awa sa anak ay napahagulgol ang ina at marahang hinaplos nitoang insekto at tinawag na Gamba...Gamba.

Magmula noon si Gamba ay tinawag nang Gagamba na araw at gabi ay walang tigil sa paghabi hindi ng sinulid sa ikiran kundi ng sapot mula sa kanyang katawan.

Iyan ang pinagmulan ng alamat ng Gagamba.

Alamat ng Daliri

Mapapansing nakahiwalay ang hinlalaki sa apat pang mga daliri natin. Noong unang panahon magkakasama ang limang daliri ng tao. Dahilan sa isang di inaasahang pagtatalo ay nagkaroon ng aberya ang grupo.

Ganito ang nangyari noon. Masakit na masakit ang tiyan ni Hinliliit kaya nagmamakaawa itong lumapit sa Palasingsingan.

"Parang awa mo na. Gutom na gutom lang ako. Maaari bang makahingi ng pagkain sa iyo?"

"Ano? Manghihingi ka ng pagkain? Heto nga at walang-wala rin ako. Paano kita mapagbibigyan sa hinihiling mo?"

"May awa ang Panginoon," sabi ng Gitnang Daliri. "Bibiyayaan tayo ni Bathala ng ipantatawid gutom natin. Ang mababait ay lagi nang pinagpapala Niya. Huwag kayong mawawalan ng pag-asa."

"Pero kapatid," giit ng Hintuturo, "paano kung hindi tayo pakinggan ng Diyos at walang dumating na anumang pagkain? Magugutom tayo at maaaring manghina at magkasakit at mamatay."

"Huwag ninyong hintaying mamatay kayo. E di ngayon pa lang ay magnakaw na tayo!" sigaw ni Hinlalaki.

"Ano ika mo, magnakaw?" galit na tanong ng Palasingsingan.

Alamat ng Daliri
Mapapansing nakahiwalay ang hinlalaki sa apat pang mga daliri natin. Noong unang panahon magkakasama ang limang daliri ng tao. Dahilan sa isang di inaasahang pagtatalo ay nagkaroon ng aberya ang grupo.

Ganito ang nangyari noon. Masakit na masakit ang tiyan ni Hinliliit kaya nagmamakaawa itong lumapit sa Palasingsingan.

"Parang awa mo na. Gutom na gutom lang ako. Maaari bang makahingi ng pagkain sa iyo?"

"Ano? Manghihingi ka ng pagkain? Heto nga at walang-wala rin ako. Paano kita mapagbibigyan sa hinihiling mo?"

"May awa ang Panginoon," sabi ng Gitnang Daliri. "Bibiyayaan tayo ni Bathala ng ipantatawid gutom natin. Ang mababait ay lagi nang pinagpapala Niya. Huwag kayong mawawalan ng pag-asa."

"Pero kapatid," giit ng Hintuturo, "paano kung hindi tayo pakinggan ng Diyos at walang dumating na anumang pagkain? Magugutom tayo at maaaring manghina at magkasakit at mamatay."

"Huwag ninyong hintaying mamatay kayo. E di ngayon pa lang ay magnakaw na tayo!" sigaw ni Hinlalaki.

"Ano ika mo, magnakaw?" galit na tanong ng Palasingsingan.


"Masama yon kapatid," protesta ni Hintuturo, "ang pagnanakaw ay isang malaking kasalanang di dapat gawin ninuman. Ang lahat ay nagsisikap mabuhay. Kung nanakawin mo ang naimpok ng iba, hindi naman ito makatarungan."

"Hindi bale nang mamatay ako sa gutom, huwag lang kumuha ng hindi akin." pagmamatigas ni Hinliliit na bagama't maliit ay may ipinakikipaglabang malaking prinsipyo sa buhay.

"Isang krimeng panlipunan ang pagnanakaw," sabi ng Gitnang Daliri.

"Hindi lang siguro krimeng panlipunan. Ito ay magiging kasiraan din ng ating angkan na nagsisikap mapanatili ang kalinisan ng pangalan!" paliwanag ni Palasingsingan.






"Ano bang angkan at lipunan ang pinagsasabi ninyo! Mamamatay kayo sa gutom kung hindi tayo magnanakaw. Gumawa na lang tayo ng kabutihan matapos busugin ang ating mga tiyan. Masamang mamatay na dilat ang mga mata sa gutom!"

"Aba! Aba!" giit ng Hintuturo, "Hindi baleng walang laman ang sikmura, huwag lang parusahan at ipakagat sa mga langgam!"

"O ipaglubluban ang ulo sa ilug-ilugan!" dugtong ni Hinliliit.

"O itali sa puno at painitan sa matinding sikat ng araw!" dagdag ng Palasingsingan.

"O ipiit sa kulungan at tanggalan ng kalayaan!" diin ni Hinliliit.

"Ano ba naman kayo," paglilinaw ni Hinlalaki, "sa simpleng pagnanakaw ay pinahahaba pa ninyo ang istorya. Talagang mga duwag kayo. Mamamatay na kayo sa gutom ay wala pa kayong maisip na solusyon sa problema ninyo. Isang malaking katangahan yan!"

"Kung gusto mong magnakaw, ikaw na lang at huwag mo na kaming idamay!" sabay-sabay na sagot ng apat na daliri.

Magmula noon, nagsama-sama na ang Hintuturo, ang Gitnang Daliri, ang Palasingsingan at ang Hinliliit.

Namuhay na mag-isa ang Hinlalaki na laging kasamaan ang pinupuntahan.

Iyan ang alamat ng mga Daliri.